Jak smakuje zdrowie?? Co jeść aby wyglądać młodo i pięknie? Podstawy racjonalnego żywienia w ujęciu ewolucji.

Właściwe odżywianie nie jest rzeczą nową. Już Hipokrates wyznawał zasadę: Niech

pożywienie będzie dla ciebie lekarstwem.

CZYLI CO OZNACZA WŁAŚCIWE ODŻYWIANIE?

- uwzględnieniem właściwego odżywiania polega na postrzeganiu istoty ludzkiej jako całości,

obdarzonej ciałem współpracującym z rozumem przystosowanym do adoptowania się do

zaistniałych warunków życia.

Co to jest zdrowie?

Odziedziczona zdolność adaptacji do zmieniających się warunków środowiskowych.

Jeżeli otoczenie – stosowana dieta, zanieczyszczenia środowiska, kontakt z patogenami – jest

„nieprzyjazne” – zdolność przystosowywania się jest niewystarczająca i zaczynamy

chorować.

Jesteś tym, co jesz

Twoje ciało jest zbudowane z cząsteczek pochodzących z pokarmu.  W ciągu życia zjesz

około kilku ton pożywienia, które zostanie rozłożone i wchłonięte w przewodzie

pokarmowym. Biochemiczna nierównowaga wynikająca z niewłaściwego odżywiania,

utrwalonego od pokoleń, jest zapisana i wyrażona genetycznie jak mocne i słabe strony

specyficznych procesów w naszym organizmie. Jeżeli dostarczasz wszystkiego, czego

potrzebujesz, stajesz się bardziej odporny na choroby i masz większą szansę na długie i

zdrowe życie.

Każdy z nas musi pobierać wraz z pokarmem wiele substancji, które są mu potrzebne do:

pozyskiwania energii do procesów życiowych

budowy i regeneracji nowych komórek

syntezy wielu związków

regulacji procesów przemiany materii

wzrostu i rozwoju

utrzymania sprawności fizycznej i umysłowej

Witamina C

Większość zwierząt produkuje sobie witaminę C w swoich organizmach.

Wyjątek stanowią świnki morskie, nietoperze odżywiające się owocami oraz naczelne,

z człowiekiem włącznie. Zwierzęta produkujące witaminę C nie zapadają na niektóre

nowotwory oraz zakażenia wirusowe.  Linus Pauling uważał, że gatunek Homo sapiens

posiadał zdolność do wytwarzania witaminy C, ale stracił tę umiejętność, gdyż dieta bogata w

owoce dostarczała jej w dostatecznej ilości. Człowiek współczesny cierpi na niedobory

witaminy C, gdyż jej podaż jest zbyt mała.

Węglowodany i witamina A

Wczesne etapy ewolucji naczelnych przebiegały w dżungli, która dostarczała pożywienia

bogatego w węglowodany  oraz owoce i rośliny. Podaż witaminy A, pochodzącej z beta –

karotenu wynosiła około 50 000 jednostek dziennie, czyli 20 razy więcej niż obecnie.

Nasi przodkowie, w krytycznym momencie ewolucji, wykorzystali bogate w składniki odżywcze środowisko wód przybrzeżnych. Zjadając duże ilości skorupiaków i ryb, dostarczali sobie odpowiednich ilości tłuszczów i kwasów tłuszczowych oraz innych składników odżywczych niezbędnych dla silnego rozwoju mózgu. Wykazano, że niemowlęta dla prawidłowego rozwoju umysłowego potrzebują bardzo wysokiego poziomu nienasyconych kwasów tłuszczowych, które znajdują się w rybach. Tłuszcze te – zgodnie z zaleceniami WHO powinny być dodawane do wszystkich mieszanek dla niemowląt.

Higiena snu.

Nasi przodkowie żyli w zgodzie z naturą. Nie mieli budzików – wstawali o świcie.

Światło jest czynnikiem stymulującym szyszynkę i przysadkę mózgową do wydzielania

swoich hormonów. Jest bodźcem dla nadnerczy – i wydzielana jest adrenalina. Gdy jej

poziom się podnosi, budzimy się naturalnie – wyspani i gotowi do pracy. Człowiek

współczesny budzony jest sygnałem budzika.  Sztucznie – poranną kawą i papierosami

podnosimy poziom adrenaliny, czego efektem jest stale podniesiony jej poziom.

Jemy czy objadamy się ?

Nie jesteśmy stworzeni do objadania się zaraz po przebudzeniu się.

Śniadanie powinno być lekkie i niezbyt obfite. Najlepszym sposobem odżywiania jest częste

spożywanie niewielkich posiłków i przegryzanie warzyw i owoców, by zapewnić sobie

właściwy poziom cukru we krwi, co uchroni nas przed wahaniami poziomu energii, nastroju i

koncentracji.

Zasady wynikające z diety  ewolucyjnej

Wstawaj wcześnie latem, w zimie nieco później zgodnie z godzinami naturalnego oświetlenia.

Nie jedz w późnych godzinach nocnych ani zanim twój organizm się nie przebudzi

Staraj się jeść pokarmy jak najmniej przetworzone

Unikaj pokarmów zawierających dużo cukru. Rozcieńczaj wodą soki owocowe.

Pij dużo wody.

Zmniejsz spożycie produktów pochodzących z oczyszczonej pszenicy

Bądź aktywny fizycznie

Właściwe proporcje posiłków.

Zasady prawidłowego odżywiania, dietetycy przedstawiają za pomocą tzw. piramid

żywienia. Przedstawia się w nich, ile porcji określonych składników pokarmowych,

powinniśmy zjadać w ciągu dnia. Poszczególne proporcje zmieniały się w czasie wraz z

postępem badań nad  żywieniem. Przyjęta i zalecana do niedawna piramida żywieniowa

przypomina dietę  śródziemnomorską, uznaną przez dietetyków za najzdrowszą w Europie.

Najnowsze badania nad żywieniem, wykazały jednak, że konieczne są pewne modyfikacje tej

obowiązującej piramidy żywieniowej, lepiej oddające aktualny stan wiedzy na temat

związków miedzy dietą a stanem zdrowia. Dotyczą one zaleceń spożywania NNKT oraz

produktów pełnoziarnistych a ograniczaniem w diecie węglowodanów oczyszczonych, masła

i czerwonego mięsa. Jako niezbędne okazało się również wprowadzenie aktywności ruchowej

i kontroli masy ciała. Osoby o małej aktywności ruchowej są bardziej narażone na otyłość,

cukrzycę i choroby układu krążenia. Przeprowadzone badania jednoznacznie wykazały, że

przestrzeganie zaleceń,  zawartych w nowej piramidzie żywienia, może w sposób znaczący

ograniczyć występowanie schorzeń układu krążenia, które w chwili obecnej zaliczane są do

tzw. chorób cywilizacyjnych.

Badania dietetyków, prowadzone w latach dziewięćdziesiątych wykazały, że u osób, które

ograniczały tłuszcze nasycone a wprowadzały do diety węglowodany, poziom cholesterolu

całkowitego oraz LDL się obniża, ale jednocześnie obniżał się także poziom HDL. Ryzyko

chorób układu krążenia niewiele więc się zmniejszyło. Gdy z diety eliminowane tłuszcze

w ogóle (nasycone i nienasycone) i wprowadzano dużo węglowodanów, wzrastał poziom

LDL a zmniejszeniu ulegał HDL. Dlatego ryzyko chorób serca nadal było wysokie.

Stąd wniosek, że o wystąpieniu chorób układu krążenia, decyduje rodzaj spożywanego

tłuszczu.

Właściwe odżywianie oznacza więc dostarczanie organizmowi możliwie najlepszych (pod

względem jakościowym) i we właściwej proporcji składników odżywczych, które zapewnią

dobre funkcjonowanie całego organizmu, poprawią sprawność umysłową i dobrą kondycję

a dzięki temu zapewnią maksymalną długość życia, gdyż zmniejszą ryzyko wystąpienia

wielu chorób.

Piramida żywienia